HAZIRLIK AŞAMASINDA

21/04/2021
20:00

Antep Ermenilerine Ne Oldu?

Rober Koptaş soruyor, Ümit Kurt yanıtlıyor

Türkiye’de ana akım tarih yazıcılığı devleti ve milliyetçi anlatıyı merkeze alarak geçmişi nasıl tahayyül edeceğimizi bizler adına belirlerken, aynı zamanda yerel tarihin nasıl yazılması gerektiğine dair sınırları da belirledi. Böylece, tarihten, coğrafyadan, yaşanmışlıklardan ve gerçeklerden bağımsız, birbirine neredeyse tıpatıp benzer anlatılar tarihyazımında baskın hale gelerek, geçmişte aslında ne olduğundan çok, olanların biz yurttaşlar tarafından nasıl görülmesi gerektiğine dair bir yönergeler silsilesi objektif tarihçiliğin yerini aldı. Ancak, özellikle 1990’lı yıllardan itibaren bu genel eğilimde büyük kırılmalar yaşandı. Gerek popüler gerek akademik düzeyle alternatif tarih anlatıları, ülkedeki türlü siyasi mücadelelerin açtığı alanlarla temas ve etkileşim içinde, önce resmi anlatılarda çatlaklar yarattılar, ardından nitelikli tarihçiliği meraklı okur ve toplumun daha geniş kesimleri için bir pusula haline getirdiler. Böylece, ana akım olan resmi tarih, hacmini ve gürültücülüğünü önemli ölçüde korusa da, inandırıcılığını yitirerek itibarsızlaştı. Bu bağlamda, yerel tarihler de, tektipçi anlayışa ve resmi tarih tezlerine meydan okumanın önemli enstrümanları haline geldi ve had safhada etkili oldu.

Türkiye’de kolektif şiddet, milliyetçilik, Ermeni Meselesi gibi alanlarda yaptığı çalışmalarla tanınan Ümit Kurt da kendi kuşağının üretken tarihçilerinden biri olarak bu değişim ve dönüşümün öznelerinden biri. Son olarak Harvard University Press’ten The Armenians of Aintab: The Economics of Genocide in an Ottoman Province (Antep Ermenileri: Bir Osmanlı Vilayeti’nde Soykırım Ekonomisi) başlıklı kitabı yayımlanan Ümit Kurt, bu çalışmasında, doğup büyüdüğü Antep’te Ermenilerin yaşadıklarını ve bölgedeki toplumsal ve ekonomik dinamikleri soykırım öncesi ve sonrası dönemde ele alarak, çarpıcı sonuçlara ulaştı.

Aras Yayıncılık yayın yönetmeni Rober Koptaş, Antep’te soykırım öncesi dönemin sosyal yapısını, 1915-1922 arasında yaşananları ve sonrasındaki değişimleri soruyor, Ümit Kurt yanıtlıyor.

Etkinliği buradan veya Yesayan Salonu Youtube kanalından izleyebilirsiniz.

Katılımcılar

Rober Koptaş

1977’de İstanbul’da doğdu. Uzun yıllar Aras Yayıncılık’ta ve Agos gazetesinde görev yaptı. Yazar ve yayıncı olarak çalışmalarını bağımsız olarak sürdürüyor.

Ümit Kurt

ODTÜ’de lisans ve Sabancı Üniversitesi’nde yüksek lisans eğitiminin ardından 2016’da Clark Üniversitesi Tarih Bölümü’nde doktorasınıtamamladı. Ermeni soykırımı, mikro/yerel tarih, modern Türk milliyetçiliği ve kolektif şiddet gibi konularda Türkiye’de ve dünyada birçok dergi ve kitapta makaleleri yayımlandı. AKP Yeni Merkez Sağ mı? (Dipnot, 2009), ‘Türk’ün Büyük Biçare Irkı’: Türk Yurdunda Milliyetçiliğin Esasları (1911-1916) (İletişim, 2012), Antep 1915: Soykırım ve Failler (İletişim, 2018) kitaplarının yazarı; The Spirit of the Laws: Plunder of Wealth in the Armenian Genocide (Berghahn, 2015) kitabının ortak yazarı; Kıyam ve Kıtal: Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Devlet’in İnşası ve Kolektif Şiddet (Tarih Vakfı, 2015), Armenians and Kurds in the Late Ottoman Empire (Fresno State University Press, 2020), The Committee of Union and Progress: Founders, Ideology and Structure (Fresno State University Press, 2021) kitaplarının editörlerindendir. The Armenians of Aintab: Economics of Genocide in an Ottoman Province başlıklı son kitabı Harvard University Press tarafından Mayıs 202l’de yayınlandı. Hâlihazırda Newcastle Üniversitesi (Avustralya) Tarih Bölümü’nde öğretim üyesi olarak çalışmalarını sürdürmektedir.